@»{$$ تغذیه در دیابت و اختلالات کلیه عوارض بیماری دیابت

تغذیه در دیابت و اختلالات کلیه

---

یکی از عوارض بیماری دیابت، بیماری کلیه‌هاست که می‌تواند سرانجام به نارسایی کلیه منجر گردد.

اگر همزمان به دیابت و عوارض کلیوی مبتلا هستید باید بدانید که یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری

کلیه نیازمند توجه ویژه‌تری است چرا که عملکرد مطلوب کلیه‌ها کاهش یافته است.

---

رژیم غذایی مناسب برای آسیب‌های کلیوی به همراه دیابت، شامل رعایت پاره‌ای توصیه‌های غذایی و محدودیت‌های غذایی می‌باشد.

ارکان اصلی یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کلیوی عبارت است از:

* محدود نمودن سدیم دریافتی؛ وقتی که اولین نشانه‌های آسیب کلیوی مشاهده می‌شود.

* سپس محدود نمودن مصرف پتاسیم و فسفر به موازات توسعه یافتن آسیب کلیوی.

رعایت رژیم غذایی مناسب برای هر دو مورد نارسایی کلیوی و دیابت قدری پیچیده و چالش برانگیز است، چرا که بسیاری از غذاهایی که از اجزای یک رژیم غذایی سالم برای دیابت هستند شامل پتاسیم و فسفر، برای بیماری کلیوی نامناسب می‌باشند؛ لذا تنظیم یک تغذیه متوازن و مطلوب برای دیابت، در کنار رعایت این محدودیت‌های غذایی دشوار می‌گردد.

سدیم:

گرچه سدیم برای عملکرد مطلوب بدنتان ضروری است ولی با شروع آسیب کلیوی، مقدار آن شروع به افزایش می‌کند. تجمع سدیم اضافی در بدن موجب تجمع مایعات در بافت‌ها می‌گردد که آن را ادم می‌نامند. ادم معمولاً در صورت، دست‌ها و اندام‌های انتهایی ایجاد می‌گردد.

یک رژیم غذایی کم سدیم خط اول دفاعی در هنگام شروع کاهش عملکرد کلیه می‌باشد. توصیه بر محدود نمودن غذاهای غنی از سدیم (نظیر بسیاری از غذاهای فرآوری شده، کنسروها، سس‌ها، آجیل شور، نمک، چیپس، پفک و دیگر تنقلات شور ...) می‌باشد.

پتاسیم:

پتاسیم یک ماده معدنی مهم برای عضلات و عملکرد قلب می‌باشد. وقتی که کلیه‌ها قادر به فیلتراسیون پتاسیم نباشند، مقادیر اضافی آن در خونتان جریان می‌یابند.

مقادیر مازاد پتاسیم ممکن است بسیار خطرناک باشند چرا که می‌توانند سبب نامنظم شدن ریتم قلبی گردد؛ این وضعیت می‌تواند تا حدی وخیم گردد که قلب شما را از حرکت باز دارد، لذا محدود نمودن غذاهای غنی از پتاسیم می‌تواند در پیشگیری از این واقعه موثر باشد. همچنین تست‌های منظم خونی برای بررسی سطوح پتاسیم، می‌تواند پزشکتان را از مشکلات بالقوه آگاه سازد.

با شروع نارسایی کلیوی، ممکن است سطوح فسفر خونتان افزایش یابد که این

امر سبب ایجاد عدم توازن مرتبط با کلسیم می‌گردد که بدن را وادار به برداشت کلسیم از استخوان‌ها می‌نماید

برخی از غذاهای غنی از پتاسیم عبارتند از: زردآلو، لوبیا پخته، موز، چغندر، بروکلی، طالبی، شکلات، کلم برگ و دیگر سبزیجات، شیره قند، قارچ، مغزها، پرتقال، کره بادام زمینی، سیب‌زمینی، میوه‌ی خشک، کشمش، جایگزین نمک عادی (نمک پتاسیم) و گوجه‌فرنگی.

فسفر:

با شروع نارسایی کلیوی، ممکن است سطوح فسفر خونتان افزایش یابد که این امر سبب ایجاد عدم توازن مرتبط با کلسیم می‌گردد که بدن را وادار به برداشت کلسیم از استخوان‌ها می‌نماید؛ لذا بسیار مهم است که برای پیشگیری از ضعف استخوانی، میزان فسفر تا حد ممکن نزدیک به سطوح نرمال حفظ گردد. کاهش دادن غذاهای غنی از فسفری که می‌خورید؛ یک راهکار اساسی برای پایین نگه‌داشتن سطوح فسفر است.

تلاش برای محدود کردن یا اجتناب از غذاهای غنی از فسفر (مانند: پنیر، کاکائو، کارامل، نوشابه کولا، سبوس غلات، لوبیا، بستنی، ماءالشعیر، جگر، شیر و محصولات لبنی، مغزها، کره بادام زمینی و ماهی ساردین)، موثر می‌باشند.

وقتی که آسیب کلیوی در مراحل ابتدایی است؛ زمان آن است که جهت برخورداری از درمان، رژیم غذایی و داروهای مناسب از رهنمودهای متخصص کلیه و همچنین متخصص تغذیه استفاده نمایید تا بتوانید عارضه را تخفیف دهید و روند پیشرفت بیماری کلیوی را به تعویق اندازید.

در انتها خاطر نشان می‌شویم؛ فراموش نکنید که اطلاعات روی بسته بندی غذاها را به دقت بخوانید. بیماران برخی مواقع متعجب می‌شوند از این که می‌فهمند چه میزان سدیم در این غذاهای به ظاهر سالم نظیر سدیم و غذای کم چرب منجمد مخفی شده است، پس حتماً برچسب روی غذاها را به دقت ملاحظه نمایید.

بسیاری از نوشیدنی‌های رایج نیز حاوی سدیم و فسفر می‌باشند. داشتن اطلاعات کافی به شما کمک می‌کند که انتخاب‌های غذایی سالم‌تری داشته باشید چرا که می‌دانید چه غذاهایی را به طور ایمن و بی خطر مصرف نمایید.

دکتر حمیدرضا فرشچی

متخصص تغذیه و فوق تخصص دیابت و چاقی

بخش تغذیه و آشپزی