این عکس کجای عالم است!

---

جهان پر از راز و رمزهای مختلفی است که بشر هنوز به آن ها دست نیافته است. میل به شناخت ناشناخته ها انسان را وادار می کند تا به مناطقی که به آن ها دسترسی ندارد نظر اندازد و از طریق تجاربی که تا کنون به دست آورده است حدس و گمان هایی درباره آن ها ارائه کند.

---

خیال و علم؛ گرچه در نگاه اول این دو از هم جدا هستند اما مانند دو بال پرنده در طول تاریخ توانسته اند انسان را تا جایگاهی که اکنون در آن قرار دارد به پیش ببرند و به پیش خواهند برد. گاهی اوقات علم در مقابل خیال سرکشی کرده و بعضی مواقع این خیال بوده است که بر علم چیره گشته. اما شکوفایی هر دو زمانی اتفاق افتاده است که در کنار یکدیگر بودند و با هم حرکت کرده اند.

حال شما نیز قوه تخیلتان را به پرواز دربیاورید و به دو تصویر پیش رو با دقت نگاه کنید:

به نظر شما دو تصویر بالا مربوط به چه چیزی یا چه مکانی هستند؟ آیا می توانید حدس بزنید که نخستین عکس چه چیزی را نمایش می دهد؟ نظرتان درباره دومین عکس چیست؟ لطفا قبل از خواندن شرح کامل تصاویر، حدس های خود را در قسمت نظرات وارد کنید تا ما و دیگران با تراوشات ذهنی شما بیشتر آشنا شویم!

فراموش نکنید که درست یا غلط بودن حدس های شما مهم نیست آنچه که ارزشمند است تنها تفکر بر روی خالق این زیبایی هاست.

تصویر اول: گودال‌های یخ خشک روی مریخ

بخشی از مریخ در حال آب شدن است. پیرامون قطب جنوب این سیاره سرخ، در پایان هر تابستان مریخی، آب و هوای گرم باعث می‌شود بخشی از کلاهک یخیِ دی‌اکسید کربنی تبخیر شود. با تصعید مستقیم یخ خشک، به گاز، گودال‌ها شروع به گسترش و مشخص شدن می‌کنند. در نگاه اول به نظر می‌رسد خطوطی از طلا دورِ این گودال‌ها کشیده شده‌ ولی در واقع ترکیب شیمیایی دقیق این خطوط که دیواره‌های گودال‌ها را مشخص کرده‌اند هنوز معلوم نیست. فرورفتگی دایره مانند در مرکز تصویر 60 متر وسعت دارد.

 تصویر بالا را دوربین های‌ HiRISE بر روی مدارگرد اکتشافی مریخ در ابتدای مرداد ثبت کرده است. در چند ماه آینده، سفر سیاره مریخ به فصل‌های سرد آغاز می‌شود و جوّ رقیق مریخ نه تنها به اندازه‌ای سرد می‌شود که از آب شدن یخ‌ها جلوگیری ‌کند بلکه دوباره لایه‌های بیشتری از دی‌اکسید کربن جامد به وجود می‌آورد.

تصویر دوم:  شب ابری و نورهای شمالی

روز 4 مهر ماه ، یک فوران تاج بزرگ خورشیدی به مغناطیس‌ کره‌ی زمین برخورد کرد و موج ژئومغناطیس بزرگی را به وجود آورد که حاصل آن شفق‌های گسترده قطبی بود. در این تصویر که در نیمه‌شب محلی و در جزیره کاوولایا بیرون از ترومسو در شمال نروژ ثبت شده است، نور شدید شفق‌ قطبی به وسیله‌ی ابرهای پراکنده بارانی قاب گرفته شده است. ابرهای نارنجی رنگ به صورت شبح‌وار در مقابل پرده‌های درخشان و لرزان نورهای شمالی که 100 کیلومتر بالاتر از سطح زمین تشکیل می‌شوند، قرار گرفته‌اند. با وجود این که پرتو‌های نور شفق با هم موازی هستند، ولی پرسپکتیو باعث می‌شود که به نظر برسد همگی در یک نقطه در سرسو به هم می‌رسند. در نزدیکی پایین تصویر، ستاره‌های دوردست خوشه پروین و سیاره درخشان مشتری در این شب شمالی ابری می‌درخشند. 

شفق‌های قطبی نورهای زیبایی هستند که معمولاً در شب و در عرض‌های جغرافیایی نزدیک به قطب به چشم می‌خورند. زمانی که ذرّات باد خورشیدی به دام میدان مغناطیسی زمین می افتند با ملکول ها و اتمهای بالایی جوّ زمین واکنش می دهند و موجب می شوند این ملکول ها، نور تابش کنند و شفق قطبی را به وجود آورند

شفق‌های قطبی نورهای زیبایی هستند که معمولاً در شب و در عرض‌های جغرافیایی نزدیک به قطب به چشم می‌خورند. زمانی که ذرّات باد خورشیدی به دام میدان مغناطیسی زمین می افتند با ملکول ها و اتمهای بالایی جوّ زمین واکنش می دهند و موجب می شوند این ملکول ها، نور تابش کنند و شفق قطبی را به وجود آورند. در هنگام شکل گیری شَفَق قُطبی، آسمان تابان می شود و نقش هایی با رنگها و شکل های گوناگون دیده می شود. گاهی دارای شکل کمان یکنواخت، ساکن یا تپنده است و گاهی عبارت است از شمار زیادی پرتو با طول موج های متفاوت که مانند پرده ها و نوارها بازی می کنند و پیچ و تاب می خورند. رنگ تابانی از سبز مایل به زرد به سرخ و بنفش مایل به خاکستری تغییر می کند. بعضی از قبایل کانادایی به این پدیده رقص ارواح می‌گویند!

فرآوری: م.ح.اربابی فر

بخش دانش و زندگی

---

منبع:

apod.nasa.gov/apod/astropix.html